Dank voor uw interesse. Het is helaas niet meer mogelijk om u aan te melden voor de bijeenkomst, deze zit vol! Wij houden rekening met een no show percentage en als u geen bevestiging van ons heeft ontvangen dan kunnen wij u helaas geen toegang tot de bijeenkomst verschaffen.

Op 24 en 25 oktober vindt de afsluitende conferentie van het NWO-programma ‘Religie in de moderne samenleving‘ plaats in Utrecht. Op woensdagmiddag 24 oktober is het publieksevenement ‘Religie anno 2018’. Dan gaan onderzoekers, beleidsmakers en andere geïnteresseerden met elkaar in debat over wetgeving, identiteit en publieke sfeer.

Bijeenkomst Religie anno 2018

De laatste decennia is religie weer meer in de openbaarheid getreden. In de tweede helft van de twintigste eeuw werd geloof verbannen naar de privésfeer. Anno 2018 is er veel meer openheid rond religie. Nu zijn er reli-festivals, openbare dooprituelen en massale herdenkingsceremonies. Maar ook revoluties en aanslagen die aan religieuze intenties worden toegeschreven. Welke gevolgen heeft deze nieuwe openheid voor de verschillende religies? En welke omstreden vormen van religie in het publieke domein houden ons het meest bezig en waarom?

Deze en andere vragen staan centraal op de bijeenkomst Religie anno 2018, die de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) in samenwerking met dagblad Trouw op woensdag 24 oktober organiseert. Nieuwe inzichten uit het door NWO gefinancierde onderzoek over de veranderende rol van religie in onze samenleving worden gepresenteerd en met elkaar besproken.

Toelichting

We hebben steeds meer te maken met nieuwe vormen van openbaarheid van religie. Deze nieuwe vormen ontstaan onder meer door de ontprivatisering van religie. Een grote rol spelen ook de individualisering, de migratie- en vluchtelingenstromen en nieuwe vormen van communicatie.

De afgelopen decennia zijn de staat, het recht en de publieke sector over het algemeen minder religieus geworden. Maar op bepaalde punten, zoals op het gebied van veiligheid en van de vrijheid van godsdienst, speelt religie juist een sterkere rol.

Daarnaast zijn er nieuwe manieren waarop religie in de openbare ruimte verschijnt. Dat loopt van ‘faith-based’ sociale initiatieven zoals reli-festivals en nieuwe herdenkings- en doodsrituelen tot meer omstreden zaken zoals de zichtbaarheid van hoofddoekjes en discussies over het hergebruik van gebouwen en voorwerpen uit de eredienst.

Religie anno 2018 gaat in op vragen als voldoet ons religiebegrip om de moderne ontwikkelingen te begrijpen en te bediscussiëren? Hoe verandert de publieke ruimte en de verhouding tussen het publieke en het private domein? Welke gevolgen heeft dit voor de verschillende religies? En welke (omstreden) vormen van religie in het publieke domein houden ons het meest bezig en waarom?

De conferentie behandelt de vragen over religie en openbaarheid aan de hand van drie thema’s: religie en wetgeving, religie en identiteit en religie en de publieke sfeer. Deze thema’s worden besproken in drie parallelle sessies door middel van een Lagerhuisdebat. In elke sessie gaat een columnist in gesprek met onderzoekers van het NWO-programma Religie in de moderne samenleving. Het publiek is welkom om aan de discussie mee te doen.

Achtergrond

Het programma Religie in de moderne samenleving heeft NWO in 2011 in samenwerking met het Sociaal Cultureel Planbureau en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ontwikkeld. In de projecten hebben wetenschappers en maatschappelijke partners samengewerkt, zodat de resultaten van de onderzoeksprojecten maatschappelijk relevant en toepasbaar zijn.

Binnen het programma zijn negen projecten gefinancierd, die zich allemaal bezighouden met actuele onderwerpen op het terrein van religie. Bijvoorbeeld de relatie tussen Joden en Moslims, religie en homoseksualiteit, huwelijkse gevangenschap, moslims in het publieke debat, meervoudige religieuze binding. Meer informatie over het NWO-programma Religie in de moderne samenlevingen de verschillende projecten is te vinden op de website.

Omschrijving thema’s

Thema 1: Religie en wetgeving

Aan de ene kant lijkt het alsof we geen aparte wetgeving meer nodig hebben om met religie overweg te kunnen. In 2013 werd bijvoorbeeld de wet op smalende Godslastering afgeschaft, omdat men vindt dat dit niet meer in ons strafrecht thuishoort. Aan de andere kant zien we juist dat er op dit moment in Nederland meer wordt gelet op strafbare daden met een religieuze achtergrond. Dat geldt zowel voor zaken waarin geweld en terreur gebruikt worden, als voor zaken van seksueel misbruik die zich in religieuze gemeenschappen afspelen. Een recent voorbeeld is het strafrechtelijk onderzoek van het Openbaar Ministerie naar seksueel misbruik bij de Jehova’s Getuigen.

Vragen die centraal staan in het thema religie en wetgeving zijn onder meer: wat verandert in de Nederlandse wetgeving doordat religie op nieuwe wijze publiek wordt? Moeten we voor seksueel misbruik, polygamie en religieuze huwelijkse wetgeving aparte rechtbanken instellen of moeten we juist op de moderne, seculiere wetgeving vertrouwen?

Thema 2: Religie en identiteit

Religie wordt in de media regelmatig voorgesteld als iets dat tegen onze vrijheid ingaat. Religie druist in tegen de liberale waarden, het remt emancipatie en het beperkt mensen in hun denken en handelen. Een voorbeeld is uit het verleden is de Nederlandse omgang met homoseksualiteit. Vroeger, toen de christelijke religie een zware stempel drukte op de samenleving, vond homoseksualiteit achter gesloten deuren plaats.

Inmiddels is homoseksualiteit een openlijke identiteit geworden, terwijl religieuze identiteit steeds meer privé dient te zijn.

Vrijheid en religie lijken een moeizaam paar te vormen. Is religie nog onderdeel van de Nederlandse identiteit? Kunnen we conservatieve gelovigen als échte Nederlanders zien? Is er in de Nederlandse identiteit wel plek voor nieuwe religies? En is er echt sprake van neutraliteit als het gaat om religie in het publieke domein?

Thema 3: Religie en publieke sfeer

Na tientallen jaren van relatieve rust, betreden religies wereldwijd steeds vaker de publieke sfeer en de arena van politieke belangen. Deze ‘ontprivatisering’ raakt het hart van het thema religie en openbaarheid. Religies verdedigen niet alleen meer hun traditionele belangen en interesses, maar helpen ook mee om de grenzen tussen de private en publieke sferen te definiëren. Door deze verandering zullen religies een blijvende, belangrijke publieke rol spelen in de moderne wereld.

Vragen die centraal staan in het thema religie en publieke sfeer zijn onder meer: kunnen we accepteren dat religieus geïnspireerde argumenten een plaats krijgen in het maatschappelijke of politieke debat? Moeten we deze argumenten wegdrukken vanwege de vermeende kwalijke invloed van religies op het publieke leven?

Dank voor uw interesse. Het is helaas niet meer mogelijk om u aan te melden voor de bijeenkomst, deze zit vol! Wij houden rekening met een no show percentage en als u geen bevestiging van ons heeft ontvangen dan kunnen wij u helaas geen toegang tot de bijeenkomst verschaffen.